Từ Phát Minh Tiện Lợi Đến Cuộc Khủng Hoảng Rác Thải Toàn Cầu
Ngày nay, túi nilon xuất hiện khắp mọi nơi – từ siêu thị, chợ, quán ăn đến nhà riêng. Chúng tiện dụng, nhẹ, rẻ và bền. Nhưng ít ai biết rằng, người phát minh ra túi nilon ban đầu không hề muốn nó trở thành rác thải tràn lan, mà ngược lại, đó là một sáng kiến nhằm bảo vệ môi trường.
Vậy ai là người tạo ra túi nilon? Tại sao phát minh này lại có tác động lớn đến toàn cầu như vậy? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây.
1. Người Tạo Ra Túi Nilon Là Ai?
Người được ghi nhận là cha đẻ của túi nilon là Sten Gustaf Thulin, một kỹ sư người Thụy Điển.
-
Năm 1959, Thulin phát minh ra một loại túi nhựa mỏng, nhẹ nhưng rất dai và tái sử dụng được nhiều lần.
-
Ông làm việc cho công ty Celloplast, chuyên về công nghệ nhựa.
-
Năm 1965, công ty Celloplast được cấp bằng sáng chế toàn cầu cho mẫu túi nilon do ông thiết kế.
Và từ đó, túi nilon bắt đầu được sản xuất hàng loạt tại châu Âu rồi lan ra toàn thế giới.
2. Mục Đích Ban Đầu Của Túi Nilon: Giải Pháp Thay Thế Túi Giấy
Thật bất ngờ, Sten Gustaf Thulin không phát minh túi nilon để dùng một lần rồi vứt đi. Ngược lại, ông tạo ra nó với lý do bảo vệ môi trường:
-
Vào những năm 1950–60, người dân chủ yếu dùng túi giấy, nhưng để sản xuất giấy phải chặt phá rừng rất nhiều.
-
Thulin nhận thấy nhựa nhẹ, bền và có thể tái sử dụng hàng trăm lần, nên ông nghĩ rằng túi nhựa sẽ là một giải pháp thay thế túi giấy thân thiện hơn với thiên nhiên.
Trong ý tưởng của ông, người dùng sẽ giữ lại túi nilon để dùng đi dùng lại, chứ không vứt sau một lần sử dụng.
3. Túi Nilon Lan Rộng Khắp Thế Giới Như Thế Nào?
-
Năm 1970, các siêu thị ở Thụy Điển và Đức bắt đầu thay thế túi giấy bằng túi nilon.
-
Năm 1979, túi nilon được xuất khẩu sang Mỹ, và đến năm 1982, hai chuỗi siêu thị lớn nhất Mỹ là Safeway và Kroger chính thức sử dụng túi nhựa thay vì túi giấy.
-
Chỉ trong vòng hai thập kỷ, túi nilon đã trở thành loại túi phổ biến nhất hành tinh.
Lý do chính khiến nó được ưa chuộng:
-
Giá thành cực thấp
-
Dễ sản xuất, dễ in logo thương hiệu
-
Nhẹ, không thấm nước, chịu lực tốt
4. Mặt Trái: Từ Phát Minh Hữu Ích Thành Cơn Ác Mộng Môi Trường
Dù ban đầu là một sáng kiến tốt, nhưng do thói quen dùng một lần rồi vứt đi, túi nilon nhanh chóng trở thành một trong những loại rác thải nguy hại nhất hành tinh.
❌ Hậu quả của túi nilon:
-
Phân hủy rất chậm: từ 200 đến 1.000 năm trong điều kiện tự nhiên.
-
Ô nhiễm đất và nước: khi bị đốt cháy hoặc chôn lấp.
-
Gây hại cho động vật: nhiều loài chim, cá, rùa biển bị chết do nuốt nhầm túi nilon.
-
Hạt vi nhựa (microplastics) – từ túi nilon phân rã, đã xâm nhập vào chuỗi thức ăn và cơ thể con người.
Theo ước tính của Liên Hợp Quốc:
Mỗi phút có khoảng 1 triệu túi nilon được sử dụng trên toàn cầu. Và đa số chỉ được sử dụng trong vòng vài phút trước khi bị vứt bỏ.
5. Cuộc Chiến Chống Lại Túi Nilon Dùng Một Lần
Trước mối nguy về môi trường, nhiều quốc gia và tổ chức quốc tế đã ra lệnh cấm hoặc hạn chế sử dụng túi nilon dùng một lần:
-
Kenya (2017): cấm túi nilon hoàn toàn, phạt nặng nếu vi phạm.
-
Liên minh châu Âu: đặt mục tiêu giảm 80% lượng túi nhựa sử dụng đến năm 2030.
-
Việt Nam: đang từng bước chuyển sang sử dụng túi sinh học phân hủy được, đặc biệt tại các siêu thị lớn.
Ngoài ra, các chiến dịch như:
-
“Nói không với túi nilon”
-
“Mang túi vải khi đi chợ”
-
“3R: Reduce – Reuse – Recycle”
đang được cộng đồng và học sinh tích cực hưởng ứng.
6. Chúng Ta Có Thể Làm Gì?
Mỗi người đều có thể góp phần giảm ô nhiễm túi nilon bằng những việc đơn giản như:
✅ Mang theo túi vải, túi đựng cá nhân khi mua sắm
✅ Hạn chế nhận túi nhựa từ siêu thị, chợ, cửa hàng tiện lợi
✅ Tái sử dụng túi nhựa cũ nhiều lần
✅ Phân loại rác, không vứt bừa bãi ra môi trường
✅ Ủng hộ các sản phẩm thay thế như: túi giấy, túi lá, túi bột sắn, túi vải không dệt…
Kết Luận
Sten Gustaf Thulin – người phát minh ra túi nilon – không bao giờ nghĩ rằng phát minh của mình lại trở thành một trong những nguyên nhân chính gây ra ô nhiễm môi trường hiện nay. Ý định ban đầu của ông là tốt đẹp: tiết kiệm rừng, tạo ra giải pháp thay thế bền vững. Nhưng chính cách sử dụng sai lầm của con người đã khiến túi nilon trở thành “tội đồ”.
👉 Vì vậy, trách nhiệm hôm nay không thuộc về nhà phát minh, mà thuộc về chúng ta – những người sử dụng.
