1. Giới thiệu chung
-
Tên đầy đủ: Sir Alexander Fleming
-
Sinh: 6/8/1881, Lochfield, Ayrshire, Scotland
-
Mất: 11/3/1955, London, Anh
-
Nghề nghiệp: Bác sĩ, nhà vi sinh học
-
Đóng góp nổi bật: Phát hiện ra penicillin (1928) – loại kháng sinh đầu tiên, mở ra kỷ nguyên mới trong y học.
👉 Fleming được xem là một trong những nhà khoa học có ảnh hưởng lớn nhất thế kỷ 20, khi phát minh của ông đã cứu sống hàng trăm triệu người.
2. Tuổi thơ và học vấn
-
Sinh ra trong một gia đình nông dân Scotland, Fleming là con thứ 7 trong số 8 người con.
-
Năm 1894, cha ông qua đời khi ông mới 13 tuổi.
-
Nhờ sự thông minh và kiên trì, Fleming giành học bổng vào Trường Y Saint Mary’s, London.
-
Ông tốt nghiệp y khoa năm 1906, sau đó làm việc tại bệnh viện Saint Mary’s và Viện vi sinh học.
3. Sự nghiệp nghiên cứu khoa học
🔹 Thời kỳ Thế chiến thứ nhất
-
Fleming phục vụ trong quân y Anh tại mặt trận Pháp.
-
Ông chứng kiến nhiều binh lính chết vì nhiễm trùng vết thương, trong khi thuốc khử trùng thời đó (như phenol) không hiệu quả.
-
Điều này khiến ông quyết tâm tìm cách chống lại vi khuẩn.
🔹 Phát hiện lysozyme (1922)
-
Fleming phát hiện một loại enzyme có khả năng tiêu diệt một số vi khuẩn, gọi là lysozyme (có trong nước mắt, nước bọt, dịch cơ thể).
-
Đây là bước đệm quan trọng trước khi ông tìm ra penicillin.
🔹 Phát minh vĩ đại – Penicillin (1928)
-
Tháng 9/1928, Fleming vô tình để quên đĩa nuôi cấy vi khuẩn Staphylococcus aureus trong phòng thí nghiệm.
-
Khi trở lại, ông nhận thấy có một loại nấm mốc màu xanh (Penicillium notatum) đã ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn xung quanh.
-
Ông kết luận nấm này tiết ra một chất có khả năng diệt khuẩn → đặt tên là penicillin.
👉 Đây được xem là cuộc cách mạng trong y học hiện đại.
4. Phát triển và ứng dụng Penicillin
-
Ban đầu, Fleming gặp khó khăn khi tách chiết và sản xuất penicillin với số lượng lớn.
-
Sau đó, các nhà khoa học Howard Florey và Ernst Boris Chain đã phát triển phương pháp sản xuất công nghiệp trong những năm 1940.
-
Trong Thế chiến thứ hai, penicillin được sản xuất đại trà để cứu sống hàng ngàn thương binh.
-
Penicillin nhanh chóng trở thành loại thuốc kháng sinh đầu tiên, mở ra kỷ nguyên chống nhiễm khuẩn.
5. Giải thưởng và vinh danh
-
1945: Fleming cùng Florey và Chain được trao Giải Nobel Y học.
-
Ông được phong tước hiệp sĩ (Sir).
-
Năm 1999, tạp chí Time bình chọn ông vào danh sách 100 nhân vật quan trọng nhất thế kỷ 20.
-
Nhiều viện nghiên cứu, đường phố, bệnh viện được đặt tên theo ông.
6. Đời sống cá nhân
-
Fleming kết hôn với Sarah McElroy (1915), có một con trai. Bà mất năm 1949.
-
Sau đó, ông tái hôn với Amalia Coutsouris, một bác sĩ Hy Lạp.
-
Ông qua đời năm 1955 vì đau tim tại London, được chôn cất ở Tu viện Westminster – nơi an nghỉ của nhiều danh nhân Anh.
7. Di sản và tầm ảnh hưởng
-
Phát minh của Fleming đã cứu sống hàng trăm triệu người khỏi bệnh nhiễm trùng, viêm phổi, giang mai, lao, và nhiều bệnh khác.
-
Penicillin được gọi là “thần dược kỳ diệu” trong thế kỷ 20.
-
Ông cũng cảnh báo sớm về nguy cơ kháng kháng sinh nếu lạm dụng thuốc – một vấn đề nghiêm trọng của y học hiện đại.
👉 Alexander Fleming không chỉ là nhà khoa học may mắn, mà còn là người có tầm nhìn xa, để lại di sản vĩnh cửu cho nhân loại.
🎯 Kết luận
Alexander Fleming đã thay đổi lịch sử y học với phát minh penicillin, mở ra kỷ nguyên mới trong điều trị bệnh truyền nhiễm. Nhờ ông, hàng triệu người có cơ hội sống sót trước những căn bệnh từng được xem là án tử.
🔑 Câu nói nổi tiếng của ông:
“Khi tôi thức dậy vào sáng ngày 28 tháng 9 năm 1928, tôi chắc chắn không có ý định cách mạng hóa toàn bộ nền y học bằng cách phát hiện ra loại thuốc kháng sinh đầu tiên trên thế giới.”