2 – 5 – 1
Hỏi: Mạng điện lực của nhiều nước có nơi áp dụng thông tin tải ba, có nơi lại áp dụng thông tin vi ba. Mỗi loại có đặc điểm gì?
Đáp: Thông tin tải ba là dùng dây tải điện cao thế của chính mạng điện lực để truyền dẫn thông tin. Nó là sóng cao tần chuyển tín hiệu ngôn ngữ thành tín hiệu điện, tải trên sóng điện nguồn theo tần số làm việc, truyền dẫn theo truyền tải điện cực. Nó có các ưu điểm: cường độ cơ học cao, bảo dưỡng tiện lợi, đầu tư tiết kiệm. Nhược điểm của nó là băng tần thông tin hẹp, tần số sử dụng chặt khi đường dây xảy ra sự cố thường gián đoạn thông tin, chất lượng thông tin kém, thông thường chỉ có thể mở đơn tuyến, chỉ thích hợp với mạng điện lực dung lượng tương đối nhỏ.
Thông tin vi ba là một trong các loại thông tin vô tuyến, bước sóng dưới một mét, sự truyền bá vi ba tương tự như sự truyền bá sóng ánh sáng, bước sóng phát xạ của nó chỉ có thể truyền bá theo đường thẳng. Vì quả đất là hình cầu, khoảng cách truyền bá sóng vi ba khoảng 50km, nếu muốn thông tin vi ba có khoảng cách xa hơn thì phải cứ cách 50km đặt thêm một trạm trung chuyển vi ba. Trạm trung chuyển nhận tín hiệu của trạm phía trước, qua khuếch đại rồi truyền tiếp đến trạm kế tiếp, cứ thế truyền bá, sau cùng truyền bá tín hiệu đến đoạn cuối, hoàn thành nhiệm vụ thông tin. Thông tin vi ba là dựa vào sóng không gian để truyền bá nên việc truyền bá rất ổn định, chất lượng thông tin tốt, độ tin cậy cao, băng tần thông tin rộng (2 – 11kHz) dung lượng lớn, thường có thể truyền 2700 đường thoại. Cùng với sự tăng lên của dung lượng lưới điện, các mạng điện lớn sau này sẽ từng bước dùng thông tin vi ba thay cho thông tin tải ba.
2 – 5 – 2
Hỏi: Tại sao đường dây điện cao áp phải bảo đảm duy trì khoảng cách cần thiết đối với đường dây thông tin?
Đáp: ảnh hưởng (về mặt thông thoại và an toàn) của đường dây điện lực đối với đường dây thông tin phụ thuộc rất lớn vào hình thức tiếp đất của điểm trung tính trong hệ thống điện lực cấp điện áp mạng điện, chiều dài song song. Khi bình thường, điện áp và cường độ dòng điện của đường dây tải điện ba pha là cân bằng; ảnh hưởng cảm ứng điện từ đối với dây thông tin tương đối nhỏ. Nhưng, nếu khoảng cách quá gần thì do khoảng cách giữa đường dây thông tin đối với đường dây tải điện ba pha không đều nhau, sẽ gây nhiễu điện từ đối với dây thông tin, ảnh hưởng chất lượng thông thoại. Nếu dòng điện ba pha không cân bằng thì ảnh hưởng đối với dây thông tin càng lớn. Đặc biệt là khi trên đường dây điện lực điểm trung tính trực tiếp tiếp đất mà xảy ra sự cố một pha tiếp đất thì dòng điện ngắn mạch rất lớn. Từ trường do nó sinh ra sẽ tạo ra thế điện động cảm ứng rất lớn trên đường dây thông tin song song với nó, uy hiếp sự an toàn đối với nhân viên thông tin và thiết bị, nếu là dây thông tin đường sắt thì có thể gây nên động tác nhầm tín hiệu đường sắt. Do đó, giữa đường dây thông tin với đường dây truyền tải điện phải bảo đảm khoảng cách cần thiết.
2 – 5 – 3
Hỏi: Tại sao tiến hành hoán vị dây dẫn ba pha của đường dây tải điện cao áp có thể giảm thiểu sự gây nhiễu đối với đường dây thông tin?
Đáp: Dây dẫn ba pha tải điện cao áp thường xếp ngang bằng, thẳng đứng hoặc tam giác không đều bố trí đó là không đối xứng. . Khi đường dây tải điện ở gần hoặc song song với đường dây thông tin, tổng giao kết từ của các pha giao nhau với đường dây thông tin không phải bằng không, từ đó có thể cảm ứng ra điện áp gây nhiễu trên đường dây thông tin, ảnh hưởng thông tin và nguy hiểm đến sự an toàn của người và thiết bị. Nếu luân lưu thay đổi vị trí của dây dẫn ba pha đường dây tải điện trên cột điện như thể hiện trong hình, trong lần thay đổi vị trí thứ nhất, dây dẫn các pha lần lượt chiếm giữ các vị trí hình học A, B, C như vậy tổng giao kết từ các pha giao nhau với đường dây thông tin sẽ gần bằng 0, nên có thể cải thiện hoặc loại trừ gây nhiễu đối với đường dây thông tin.
2 – 5 – 4
Hỏi: Tại sao hiện nay, nhà máy điện hoặc trạm biến điện dung lượng tương đối lớn đa phần áp dụng điều khiển bằng điện yếu?
Đáp: Nhà máy điện hoặc trạm biến điện dung lượng tương đối lớn thì đối tượng điều khiển, đo đạc nhiều, nếu dùng điện yếu với điện áp một chiều 220V hoặc 110V và điện áp xoay chiều 100V, dòng điện 5A để điều khiển nguồn điện thì thể tích thiết bị điều khiển và các đồng hồ đo đều tương đối lớn, cáp điện dùng để chạy nối tương đối to, buồng điều khiển cũng phải rộng lớn. Nếu đổi sang dùng điện yếu với điện áp một chiều tương đối thấp (hiện nay đa số dùng 6V, 12V, 24V hoặc 48V) và diện xoay chiều 50V (hoặc 100V) và dòng điện 0.5A (hoặc 1A) để điều khiển nguồn điện thì có thể dùng cáp điện tiết diện nhỏ, thiết bị điều khiển và đồng hồ đo cỡ nhỏ, như vậy có thể tiết kiệm kim loại màu, giảm số màn điều khiển và thu nhỏ được diện tích phòng điều khiển. Áp dụng điều khiển bằng mạng điện yếu còn tiện do việc thực hiện tự động hóa, phối hợp dễ dàng với máy tính, thiết bị đo. Vì thế, nói chung khi khoảng cách điều khiển tương đối xa, đối tượng điều khiển tương đối nhiều, đa phần áp dụng điều khiển bằng mạng điện yếu.
