1. Cuộc đời của Alfred Nobel
Alfred Bernhard Nobel sinh ngày 21 tháng 10 năm 1833 tại Stockholm, Thụy Điển, trong một gia đình có truyền thống khoa học và kỹ thuật. Cha ông, Immanuel Nobel, là một kỹ sư và nhà phát minh, chuyên về vũ khí và công nghệ nổ. Chính môi trường này đã ảnh hưởng lớn đến sự nghiệp của Alfred Nobel sau này.
Năm 1842, gia đình ông chuyển đến Saint Petersburg, Nga, nơi cha ông xây dựng một doanh nghiệp sản xuất vũ khí. Tại đây, Alfred được giáo dục bởi những giáo sư giỏi nhất và bộc lộ tài năng vượt trội trong các môn khoa học tự nhiên, đặc biệt là hóa học. Ông thông thạo nhiều ngoại ngữ như tiếng Thụy Điển, Nga, Anh, Pháp, và Đức.
Sau khi doanh nghiệp gia đình phá sản, Alfred trở về Stockholm vào năm 1863. Ông tiếp tục nghiên cứu và phát triển các vật liệu nổ an toàn hơn, đặt nền móng cho phát minh vĩ đại nhất của mình: Dynamite (thuốc nổ mạnh nhưng an toàn hơn so với nitroglycerin nguyên chất).
2. Sự nghiệp và những thành tựu quan trọng
Alfred Nobel là một nhà hóa học, kỹ sư và nhà phát minh lỗi lạc. Trong suốt cuộc đời, ông sở hữu 355 bằng sáng chế, trong đó phát minh quan trọng nhất là dynamite vào năm 1867.
- Phát minh dynamite: Trước khi có dynamite, nitroglycerin là một chất nổ mạnh nhưng cực kỳ nguy hiểm do dễ phát nổ bất ngờ. Nobel đã tìm ra cách ổn định nitroglycerin bằng cách hấp thụ nó vào một chất xốp tên là kieselguhr, tạo ra một loại chất nổ mạnh nhưng dễ kiểm soát hơn – dynamite.
- Phát triển công nghệ nổ an toàn hơn: Sau dynamite, ông tiếp tục phát minh ra các loại chất nổ khác như gelignite (một dạng thuốc nổ dẻo an toàn hơn) và ballistite (một loại thuốc súng không khói, tiền thân của thuốc súng hiện đại).
- Sự nghiệp kinh doanh: Nobel thành lập hơn 90 nhà máy sản xuất vũ khí và vật liệu nổ trên toàn thế giới. Ông trở thành một trong những doanh nhân giàu có nhất thế kỷ 19.
3. Những cống hiến và di sản
Dù giàu có và nổi tiếng, Alfred Nobel lại có một cuộc sống cô đơn. Năm 1888, khi anh trai ông qua đời, một tờ báo nhầm lẫn và đăng cáo phó về ông với tiêu đề “Nhà buôn cái chết đã chết”. Điều này khiến ông suy nghĩ về di sản mình để lại và quyết định dành phần lớn tài sản để lập ra Giải thưởng Nobel.
Trước khi qua đời vào ngày 10 tháng 12 năm 1896, Alfred Nobel viết di chúc để lại 94% tài sản của mình (tương đương khoảng 31 triệu kronor Thụy Điển, ngày nay trị giá hàng trăm triệu USD) để thành lập Quỹ Nobel.
4. Giải thưởng Nobel
Giải Nobel chính thức được trao từ năm 1901, bao gồm các hạng mục:
- Nobel Vật lý
- Nobel Hóa học
- Nobel Sinh lý học hoặc Y học
- Nobel Văn học
- Nobel Hòa bình
Năm 1968, Ngân hàng Thụy Điển thành lập thêm Giải Nobel Kinh tế để vinh danh những đóng góp trong lĩnh vực này.
Ngày nay, Giải Nobel là một trong những giải thưởng danh giá nhất thế giới, ghi nhận những cống hiến xuất sắc của nhân loại trong nhiều lĩnh vực. Đây chính là di sản vĩ đại nhất mà Alfred Nobel để lại cho thế giới.
Kết luận
Alfred Nobel là một trong những nhân vật có ảnh hưởng lớn nhất trong lịch sử khoa học và công nghiệp. Từ một nhà phát minh vũ khí, ông đã biến di sản của mình thành một biểu tượng của hòa bình và tiến bộ nhân loại. Giải Nobel chính là minh chứng cho tư duy vị tha, tầm nhìn xa và sự đóng góp không ngừng nghỉ của ông cho xã hội.
