1. Giới thiệu
Leonardo da Vinci (1452-1519) không chỉ là một họa sĩ xuất chúng mà còn là một thiên tài toàn năng của thời kỳ Phục Hưng. Ông có đóng góp to lớn trong nhiều lĩnh vực như hội họa, điêu khắc, kiến trúc, toán học, giải phẫu học, cơ khí, thiên văn học và nhiều ngành khoa học khác. Các phát minh và ý tưởng của ông đi trước thời đại hàng thế kỷ, ảnh hưởng sâu sắc đến sự phát triển của khoa học và nghệ thuật sau này.
- Tên đầy đủ: Leonardo di ser Piero da Vinci
- Ngày sinh: 15 tháng 4 năm 1452
- Ngày mất: 2 tháng 5 năm 1519
- Quốc tịch: Ý
- Lĩnh vực nghiên cứu: Hội họa, điêu khắc, kiến trúc, cơ khí, giải phẫu, thiên văn, quân sự
- Thành tựu nổi bật: Bức tranh Mona Lisa, Bữa Tiệc Cuối Cùng, thiết kế máy bay, xe tăng, nghiên cứu giải phẫu con người
2. Cuộc đời của Leonardo da Vinci
2.1. Tuổi thơ và giáo dục
Leonardo da Vinci sinh ngày 15/4/1452 tại Vinci, một thị trấn nhỏ thuộc vùng Tuscany, Ý. Ông là con ngoài giá thú của một luật sư giàu có và một nông dân nghèo. Dù không được giáo dục chính quy, nhưng ông sớm thể hiện trí thông minh vượt trội và niềm đam mê quan sát thiên nhiên.
Năm 1466, Leonardo đến Florence – trung tâm văn hóa thời kỳ Phục Hưng, và trở thành học trò của Andrea del Verrocchio, một họa sĩ và nhà điêu khắc nổi tiếng. Tại đây, ông học vẽ, điêu khắc, cơ khí và giải phẫu học.
2.2. Sự nghiệp và những đóng góp lớn
Giai đoạn tại Florence (1472 – 1482)
- Leonardo gia nhập hội họa sĩ Florence năm 1472 và nhanh chóng nổi bật với những bức tranh giàu chi tiết và cảm xúc.
- Ông bắt đầu nghiên cứu về giải phẫu cơ thể để hiểu rõ hơn về cấu trúc con người, một trong những yếu tố giúp tranh của ông trở nên sống động.
Giai đoạn tại Milan (1482 – 1499)
- Ông được mời đến làm việc cho Công tước Ludovico Sforza của Milan, nơi ông không chỉ sáng tác nghệ thuật mà còn thiết kế công trình kiến trúc, vũ khí quân sự và nghiên cứu khoa học.
- Trong thời gian này, ông vẽ bức Bữa Tiệc Cuối Cùng (The Last Supper) – một kiệt tác hội họa tôn giáo nổi tiếng.
Giai đoạn lang bạt (1499 – 1516)
- Sau khi Milan thất thủ, Leonardo rời đi và làm việc tại nhiều thành phố như Mantua, Venice và Florence.
- Ông tiếp tục nghiên cứu giải phẫu, khí động học và thủy lực học.
Những năm cuối đời tại Pháp (1516 – 1519)
- Năm 1516, ông nhận lời mời của vua Francis I và đến sống tại Pháp.
- Ông dành những năm cuối đời để viết lại các nghiên cứu và hoàn thiện tác phẩm Mona Lisa.
- Ngày 2/5/1519, Leonardo qua đời tại Château du Clos Lucé, hưởng thọ 67 tuổi.
3. Những phát minh tiêu biểu của Leonardo da Vinci
Mặc dù không chế tạo nhiều phát minh của mình, nhưng những bản vẽ của Leonardo đã đặt nền móng cho nhiều phát minh hiện đại. Dưới đây là một số thiết kế đi trước thời đại của ông:
3.1. Máy bay – Dự đoán về ngành hàng không
Leonardo đã nghiên cứu về khí động học và quan sát chim bay để tạo ra các thiết kế cho máy bay cánh vỗ (ornithopter). Dù không thực sự chế tạo, nhưng đây là một trong những bản vẽ đầu tiên về máy bay trong lịch sử.
3.2. Xe tăng – Tiền thân của vũ khí bọc thép
Ông thiết kế một cỗ xe bọc thép có bánh xe, trang bị súng đại bác, có thể di chuyển trên chiến trường – một ý tưởng tương tự xe tăng hiện đại.
3.3. Robot chiến binh – Tiền đề của robot hiện đại
Leonardo thiết kế một người máy có thể cử động tay, chân và mở miệng – được coi là một trong những bản vẽ robot đầu tiên trên thế giới.
3.4. Cầu quay – Thiết kế đột phá trong xây dựng
Ông thiết kế một loại cầu xoay di động, có thể dễ dàng di chuyển và lắp ráp nhanh chóng, được áp dụng trong lĩnh vực quân sự.
3.5. Máy lặn – Ý tưởng sớm về thiết bị lặn dưới nước
Leonardo đã thiết kế một bộ đồ lặn với mặt nạ khí, giúp con người có thể di chuyển dưới nước – tiền đề cho thiết bị lặn hiện đại.
4. Những kiệt tác hội họa của Leonardo da Vinci
4.1. Mona Lisa (1503 – 1519)
Là bức tranh nổi tiếng nhất thế giới, Mona Lisa thu hút sự chú ý bởi nụ cười bí ẩn và kỹ thuật vẽ sfumato độc đáo. Tác phẩm này hiện được trưng bày tại Bảo tàng Louvre, Pháp.
4.2. Bữa Tiệc Cuối Cùng (The Last Supper) (1495 – 1498)
Bức bích họa nổi tiếng mô tả bữa ăn cuối cùng của Chúa Jesus với 12 tông đồ. Đây là một kiệt tác về cách sắp xếp bố cục và biểu cảm nhân vật.
4.3. Người Vitruvius (1490)
Bản vẽ nổi tiếng minh họa tỷ lệ cơ thể người theo lý thuyết của Vitruvius, đặt nền móng cho ngành giải phẫu học và kiến trúc.
4.4. Đức Mẹ trong Hang Đá (Virgin of the Rocks) (1483 – 1486)
Một trong những tác phẩm tôn giáo nổi tiếng nhất của Leonardo, thể hiện sự kết hợp giữa thần học và nghệ thuật.
5. Những đóng góp quan trọng của Leonardo da Vinci
Dù không hoàn thành tất cả các phát minh của mình, Leonardo đã đặt nền móng cho nhiều lĩnh vực hiện đại:
- Hội họa: Đặt nền tảng cho nghệ thuật Phục Hưng, ảnh hưởng đến nhiều thế hệ sau.
- Giải phẫu học: Ông nghiên cứu cơ thể người qua nhiều bản vẽ chi tiết, góp phần phát triển y học.
- Kỹ thuật quân sự: Thiết kế xe tăng, vũ khí, cầu quay giúp quân đội hiệu quả hơn.
- Hàng không: Ý tưởng về máy bay, máy lượn đã truyền cảm hứng cho ngành hàng không sau này.
6. Kết luận
Leonardo da Vinci là một thiên tài toàn năng, một biểu tượng vĩ đại của thời kỳ Phục Hưng. Dù qua đời hơn 500 năm, nhưng những nghiên cứu, tác phẩm và phát minh của ông vẫn có giá trị to lớn đối với nhân loại. Ông là hình mẫu của sự sáng tạo không giới hạn và tinh thần khám phá không ngừng.
