1. Giới Thiệu
Thế Chiến II (1939-1945) là cuộc chiến tranh lớn nhất trong lịch sử nhân loại, với sự tham gia của hầu hết các quốc gia trên thế giới. Cuộc chiến đã gây ra những tổn thất vô cùng to lớn về người và của, làm thay đổi hoàn toàn cục diện chính trị, kinh tế và xã hội toàn cầu.
2. Nguyên Nhân Gây Ra Thế Chiến II
2.1. Hiệp Ước Versailles và Sự Bất Mãn Của Đức
Sau Thế Chiến I, Hiệp ước Versailles (1919) đã áp đặt các điều khoản khắc nghiệt lên Đức:
- Phải bồi thường chiến phí lớn.
- Bị mất nhiều lãnh thổ và thuộc địa.
- Bị hạn chế quân đội nghiêm ngặt. Những điều này làm gia tăng sự bất mãn trong lòng dân Đức và tạo điều kiện cho Adolf Hitler và Đảng Quốc Xã lên nắm quyền.
2.2. Sự Trỗi Dậy Của Chủ Nghĩa Phát Xít
- Đức: Dưới sự lãnh đạo của Hitler, Đức bắt đầu tái vũ trang, mở rộng lãnh thổ và phát triển chủ nghĩa dân tộc cực đoan.
- Ý: Benito Mussolini thành lập chế độ phát xít và tiến hành các cuộc xâm lược như Ethiopia (1935).
- Nhật Bản: Mở rộng bành trướng quân sự, xâm chiếm Mãn Châu (1931) và sau đó là Trung Quốc (1937).
2.3. Sự Thất Bại Của Chính Sách Nhượng Bộ
Các cường quốc phương Tây như Anh và Pháp thực hiện chính sách nhượng bộ để tránh chiến tranh:
- Cho phép Đức sát nhập Áo (Anschluss – 1938).
- Cho phép Đức chiếm Sudetenland của Tiệp Khắc (Hiệp ước Munich – 1938). Nhưng Hitler vẫn tiếp tục bành trướng, chứng minh rằng chính sách này không hiệu quả.
2.4. Sự Kiện Châm Ngòi
Ngày 1/9/1939, Đức tấn công Ba Lan, buộc Anh và Pháp tuyên chiến với Đức vào ngày 3/9/1939, chính thức mở màn Thế Chiến II.
3. Diễn Biến Chính
3.1. Giai Đoạn Mở Đầu (1939-1941)
- Chiến tranh chớp nhoáng (Blitzkrieg): Đức nhanh chóng chiếm Ba Lan, Đan Mạch, Na Uy, Bỉ, Hà Lan và Pháp (1940).
- Trận Không Chiến Anh Quốc (1940-1941): Đức tấn công Anh nhưng thất bại.
- Chiến dịch Barbarossa (1941): Đức xâm lược Liên Xô nhưng gặp phải sự kháng cự mạnh mẽ.
- Nhật Bản tấn công Trân Châu Cảng (7/12/1941): Mỹ tham chiến, chính thức đưa cuộc chiến lên quy mô toàn cầu.
3.2. Giai Đoạn Cao Trào (1942-1944)
- Trận Stalingrad (1942-1943): Liên Xô đánh bại Đức, đánh dấu bước ngoặt của cuộc chiến.
- Chiến dịch Bắc Phi (1942-1943): Đồng minh đánh bại quân Đức-Ý ở Bắc Phi.
- Đổ bộ Normandy (D-Day, 6/6/1944): Mỹ, Anh và các nước Đồng minh mở mặt trận phía Tây, giải phóng Pháp.
3.3. Giai Đoạn Kết Thúc (1945)
- Liên Xô tiến vào Berlin (4/1945): Hitler tự sát ngày 30/4/1945, Đức đầu hàng vô điều kiện ngày 8/5/1945.
- Nhật Bản đầu hàng (8/1945): Mỹ thả bom nguyên tử xuống Hiroshima (6/8) và Nagasaki (9/8). Nhật đầu hàng ngày 2/9/1945, kết thúc Thế Chiến II.
4. Hậu Quả Của Thế Chiến II
4.1. Thiệt Hại Nhân Mạng Và Kinh Tế
- Hơn 70 triệu người chết, trong đó nhiều dân thường.
- Nhiều thành phố bị tàn phá, nền kinh tế thế giới chịu tổn thất nặng nề.
4.2. Thay Đổi Chính Trị
- Sự sụp đổ của chủ nghĩa phát xít: Đức Quốc Xã, Đế quốc Nhật Bản và Ý bị tiêu diệt.
- Sự hình thành hai cực đối lập: Liên Xô và Mỹ trở thành hai siêu cường, dẫn đến Chiến tranh Lạnh.
- Thành lập Liên Hợp Quốc (1945) để duy trì hòa bình thế giới.
4.3. Tác Động Dài Hạn
- Bản đồ chính trị thế giới thay đổi: Đức bị chia thành Đông Đức và Tây Đức.
- Sự trỗi dậy của phong trào giải phóng dân tộc: Các nước thuộc địa ở châu Á, châu Phi giành độc lập.
- Chiến tranh Lạnh (1947-1991): Căng thẳng giữa Mỹ và Liên Xô kéo dài trong nhiều thập kỷ.
Kết Luận
Thế Chiến II là một trong những cuộc chiến tàn khốc nhất lịch sử nhân loại, gây ra hậu quả khủng khiếp nhưng cũng mang lại nhiều thay đổi quan trọng cho thế giới. Cuộc chiến này là bài học về sự nguy hiểm của chủ nghĩa cực đoan, đồng thời đặt nền móng cho một trật tự thế giới mới sau chiến tranh.
